Gâşiye Suresi 1. Ayet

Kıyamet, dehşetiyle her şeyi kuşatıp sardığı için istiare yoluyla ona “kaplayan, bürüyen” anlamında gāşiye denmiştir (Zemahşerî, IV, 246). İbrâhim sûresinin 50. âyeti dikkate alınarak gāşiye kelimesinin “ateş” anlamına geldiği de söylenmiştir (Şevkânî, V, 499). Müfessirler 2 ve 3. âyetlerde, zillet kaplayacağı ve yorgun bitkin düşeceği bildirilen “yüzler”le inkârcıların kastedildiğini söylemişlerdir. Onlar dünya hayatında büyüklük taslayıp inkâr bataklığına saplandıkları, müminleri küçümsedikleri, peygamberin davetini kabul etmeyi ve müminlerle eşit konumda bulunmayı kendilerine yediremedikleri için kıyamet gününde yüzlerini korku bürüyeceği; çektikleri sıkıntı ve cezadan dolayı bitkin bir halde bulunacakları ifade edilmektedir. 4. âyet inkârcıların gireceği cehennemin son derece sıcak ve kızgın olduğunu, 5. âyet ise orada kendilerine serinletici içecek yerine aşırı derecede sıcak sıvılar verileceğini bildirmektedir. 6-7. âyetlerde inkârcılara verilecek yiyeceğin kuru dikenden ibaret olacağı, ihtiyacı karşılamayıp çektikleri elem ve ıstırabın artmasından başka bir şeye yaramayacağı haber verilmektedir. Cehennemliklerin yiyecek ve içecekleri burada anlatılanlardan ibaret değildir. Meselâ Sâffât sûresinin 62, 67. âyetlerinde yiyecek olarak “zakkum ağacı”ndan, içecek olarak kaynar su karışımı bir sıvıdan; Muhammed sûresinin 15. âyetinde bağırsakları parçalayıcı bir içecekten, Hâkka sûresinin 36. âyetinde cehennemde yananların bedenlerinden akan sıvıdan söz edilmiştir. Bu örneklerde de görüldüğü üzere Kur’an’da, genellikle insanlarda belirli bir çağrışım yapması ve sonuçta bir korku ve kaygı uyandırıp günahlardan uzaklaşmaya teşvik etmesi için cehennem ve oradaki şartlar dünya hayatında korku, acı, nefret, tiksinti vb. duygular veren bazı olaylar, durumlar, maddeler için kullanılan kelimelerle, isimlerle anılmış, bu yönde tasvirler yapılmıştır. Ancak yeri geldikçe ifade edildiği gibi (meselâ bk. Mutaffifîn 83:22-28) âhiret hayatı gayb âleminden olduğu için orayla ilgili tasvirlerden mutlaka kelime ve sözlerin ifade ettiği dış mânayı anlamak ve böylece oradaki nimet veya sıkıntıların da dünyadakilerin aynısı olduğu gibi bir sonuca varmak gerekmez. Müminler bunlara inanır, mahiyetini ise Allah’ın bilgisine havale ederler; mahiyeti ne şekilde olursa olsun, son derece ağır olacağında kuşku bulunmayan uhrevî cezanın her türlüsünden kendilerini koruyacak olan bir inanç, ibadet ve ahlâka sahip olmak için çalışırlar. Sonuç olarak, Kur’ân-ı Kerîm’deki bu gibi tasvirlerin asıl amacının insanlarda böyle bir dindarlık duyarlılığını geliştirmek olduğu göz ardı edilmemelidir.

[751] Ğâşiye sûresi hakkında genel bilgi için bk. Bayraklı, KUR’ÂN TEFSÎRİ, XXI, 77.[752] Kıyamet ve âhiret hakkında bilgi için bk. Bayraklı, KUR’ÂN TEFSÎRİ, XXI, 80-86.  

1- Dehşeti her şeyi kaplayıp kuşatacak olanın. 2- Haberi.  

Adını, ilk âyette geçen ve her şeyi saran, kaplayan, dehşeti her şeye ulaşan kıyamet günü anlamına gelen «gâşiye» kelimesinden alır. İlk gelen sûrelerden olup, Zâriyât sûresinden sonra Mekke’de inmiştir. Bu sûrede kıyamet ve ahirete ait haberler vardır. Ayrıca Allah’ın varlığını anlamaya yardım edecek bazı kevnî deliller serdedilmiştir. Hayatın bir plan ve program içinde akıp gittiği, bu akışın sonunda Allah’a varılacağı ve O’nun katında hesap verileceği anlatılır. 26 âyettir.   

[1] Mekke'de nâzil olmuş (26) âyettir.[2] Veya cihanı heybetiyle bihuş eden.  

(Mekke’de nazil olmuştur ve 26 ayettir. Adını, ilk ayette geçen ve her şeyi saran, kaplayan, dehşeti her şeye ulaşan kıyamet günü anlamına gelen “gâşiye” kelimesinden alır. Bu surede kıyamet ve ahirete ait haberler vardır. Ayrıca Allah’ın varlığını anlamaya yardım edecek bazı kozmik deliller sergilenmiştir. Hayatın bir plan ve program içinde akıp gittiği, bu akışın sonunda Allah’a varılacağı ve O’nun katında hesap verileceği anlatılır.)  

Mekke döneminin ortalarında, Zâriyât sûresinden sonra indirilmiştir. Adını, birinci ayetinde geçen ve Kıyâmet Gününe işâret eden “el-Ğâşiyeh: örten, kaplayan” kelimesinden almıştır. 26 ayettir.  

1 Ğâşiye: Aslında örtmek, sarmak kökünden “etken sıfat fiil” (ism-i fail) olarak; “bir şeyi her taraftan sarıp bürüyen salgın, sargın, kaplayan şey” demektir. At eyerinin örtüsüne, kalp zarına, insanı veya hayvanı içinden saran derde ve kâbus gibi her taraftan saran salgın, kuşatıcı belaya da “gâşiye” denir ki; “Şimdi bunlar, kendilerine Allah'ın azabından bir kuşatmanın gelmesinden veya hiç haberleri yokken kıyametin ansızın gelivermesinden, güven içerisindeler mi?” (Yusuf: 107) âyetinde bu mânâyadır. Bu mânâdan alınarak “harf-i tarif” ile kıyametin isimlerinden olarak kullanılmıştır. Çünkü kıyamet günü, birden bire şiddetiyle halkı saracak ve ondaki dehşet verici olaylar herkesi bürüyecektir. Bazıları da (İbrahim: 50.) ayete göre ğaşiye’nin, cehennemliklerin yüzlerini saracak olan ateştir ve “saran ateş” mânâsınadır demişlerdir.  

[5694] Bu tarz bir sorunun mukadder cevabı: “Kesinlikle ulaştı”dır. Ğâşiye kıyamete isim olmuştur. Zira sıfatlara giydirilen dişil form, onu isme dönüştürmek içindir.  

6096 Al Ghashiyah: the thing or event that overshadows or overwhelms, that covers over or makes people lose their senses. In 12:107, it is described as the "covering veil of the Wrath of Allah"; where see n . 1 7 90. The Day of Judgement is indicated, as the Event of overwhelming importance in which all our petty differences of this imperfect world are covered over and overwhelmed in a new world of perfect justice and truth.