Bu ayet Hafs Mushafı sırasına göre baştan 6059, sondan 178. ayet; 92. sure ve bu surenin 1. ayetidir. Bu ayetin kelime sayisi 3, harf sayısı 12 ve toplam ebced değeri ise 2099 olarak hesaplanmıştır.
(Ortalığı) bürüdüğü zaman geceye andolsun,
Bu yeminler de üzerine yemin edilen varlıkların değerini, onları yaratan gücün büyüklüğünü göstermekte; ayrıca gelecek konunun önemine dikkat çekmektedir. Allah Teâlâ, 3. âyetteki yeminle ilim ve kudretinin sonsuzluğuna ve sanatının üstünlüğüne işaret etmiştir. Zira aynı maddeden yaratılmış olan erkek ve dişi arasındaki cinsiyet farkının şuursuz tabiat tarafından bir tesadüf eseri olarak meydana getirilmesi imkân ve ihtimal dışıdır. 4. âyette, insanların çabalarının, yaptıkları işlerin türleri, nitelikleri ve amaçları bakımından başka başka olduğu belirtilerek -anlaşıldığı kadarıyla- bir insanı değerli veya değersiz yapan unsurun cinsiyet değil, davranışların dinî, ahlâkî ve insanî yönlerden mahiyeti ve değeri olduğu ima edilmiş; böylece konu, -müteakip âyetlerde üzerinde durulacak olan- Kur’an’ın geliş ortamı ve çağının en temel sorunu sayılabilecek yoksulluk meselesine, bunun çözümüyle yakından ilgili cömertlik ve cimrilik huylarına getirilmiştir.
Yemin olsun: (Karanlığı)yla kapladığında geceye,
1,2,3. Örttüğü zaman geceye, göründüğü zaman gündüze, erkeği ve dişiyi yaratana yemin olsun ki, [766][767]
[766] Leyl sûresi hakkında genel bilgi için bk. Bayraklı, KUR’ÂN TEFSÎRİ, XXI, 167.[767] Yemin edilen üç varlık hakkında bilgi için bk. Bayraklı, KUR’ÂN TEFSÎRİ, XXI, 169-171.
Örttüğü zaman geceye ant olsun.
Andolsun (Dünya’nın yarısını karanlığıyla) sarıp-örttüğü zaman geceye,
Andolsun basınca, geceye.
Karanlığıyla ortalığı bürüdüğü zaman geceye,
Andolsun bürüyüp örttüğü zaman geceye!
Andolsun (ortalığı) bürüdüğü zaman geceye
Sarıp-örttüğü zaman geceye andolsun,
And olsun, bürüdüğü zaman geceye,
Karanlığı her tarafı kuşattığı zaman, geceye.
(Yeryüzünü) karanlığa boğan geceye,
Kararıp ortalığı bürüdüğü zaman geceye and olsun.
1, 2, 3, 4. (Karanlığı ile etrafı) bürüyüp örttüğü zaman geceye, açılıp ağardığı vakit gündüze, erkeği ve dişiyi yaratana yemin ederim ki işleriniz başka başkadır.
Andolsun bürüdüğü zaman geceye,
Kasem olsun bürürken o geceye
Andolsun: Bürüyüb örtdüğü zaman geceye,
Yemîn olsun (karanlığı ile herşeyi) örttüğü zaman, leyl'e (geceye)!
Karanlığı örttüğü zaman, geceye,
Güneşi örten gece hakkı için,
[4] Mekke'de nazil olmuş (21) âyettir.
Andolsun sarıp örttüğü zaman geceye.
(Mekke’de (bazı nüzul sebebine göre de Medine’de) nazil olmuştur ve 21 ayettir. Bu surede insanoğlunun iki zıt davranışından, cömertlik ve cimrilikten bahsedilir. İmanlı olmakla cömertlik, imansızlıkla cimrilik arasındaki ilişkiye dikkat çekilir.)
Andolsun, yeryüzünü siyah bir tül gibi örtüp bürüyen geceye,
Mekke döneminin hemen başlarında gönderilen bu sûre, “leyl” yani geceye yeminle başladığı için bu adı almıştır. 21 ayettir.
And olsun bürüdüğü zaman GECE’ye!
(Yeryüzünü), karanlığa boğan geceye,
DÜŞÜN [yeryüzünü] karanlığa boğan geceyi,
Her yeri kuşatıp bürüyen geceye. 28/71…73
KUŞATIP örten gece şahit olsun![5759]
[5759] Gece zaten karanlıktır. İnsanlığın ufkunu gittikçe karartan cahiliyye gecesine bir imâdır. Yemin vavı ile ilgili bkz.
93:1, not 1.
Andolsun örtüverdiği zaman geceye.
Karanlığı ile ortalığı bürüdüğü zaman gece hakkı için!
Örttüğü zaman geceye andolsun,
Bürüdüğü zaman geceye and olsun.
And olsun etrafı kapladığında geceye,
Yemin olsun bürüyüp örttüğü zaman geceye,
1-2. gice ḥaķķı-çun ķaçan örter daħı gündüz ḥaķķı-çun ķaçan görildi
Gice ḥaḳḳı‐çun, ḳaçan ḳarañuluġı barça nesneyi örter.
And olsun (aləmi zülmətə) bürüməkdə olan gecəyə;
By the Night as it conceals (the light);(6159)*
6159 The evidence of three things is invoked, viz. Night, Day, and the mystery of Sex, and the conclusion is stated in verse 4, that men's aims are diverse. But similarly there are contrasts in nature. What contrast can be greater than between Night and Day? When the Night spreads her veil, the sun's light is hidden, but not lost. The sun is in its place all the time, and will come forth in all its glory again in its own good time. Cf.
91:3, 4, and n. 6149. Man pursuing diverse aims may find, owing to his own position, Allah's light obscured from him for a time, but he must strive hard to put himself in a position to reach it in all its glory.
